Gebelik Döneminde Sağlıklı Cinsel Yaşamın Yolları

Gebelik süreci , son adet tarihinin ilk gününden itibaren 280 günlük zaman veya 40 haftayı kapsayan bir süredir (1). Bu dönemde kadın vücudu başta hormonal değişiklikler olmak üzere, pek çok değişiklik yaşar (2). Kilo alır, bulantı kusmaları olabilir, dönem dönem yorgunluk hisseder. Bebeğine bir şey olacakmış korkusu yaşayabilir. Tüm bunlar kadında cinsel isteksizliğe sebep olabilir. Aynı zamanda erkekte bu dönemde eşine ve anne karnındaki çocuğuna zarar verecek korkusuyla cinsellikten soğur ve kaçar (3).

Cinsellik bireyin yaşamını ve yaşam kalitesini tamamlar (4). Bu bakımdan gebelerin en temel gereksinimlerden biri olan cinsellikle ilgili sorun yaşamaları yaşam kalitelerini etkiler.

Gebelikte daha sağlıklı bir cinsel yaşam için doğru bilgilendirilmek gerekir. Gebelik öncesi dönemden başlayarak çiftlere danışmanlık verilmesi önemlidir. Gebelik dönemi cinsel yaşamı olumsuz olarak etkilememelidir. Birbirlerine olan yakınlık hissi, kadının ve erkeğin kendini iyi hissetmesini sağlar ve çift ilişkisinin güçlenmesi açısından önemlidir.

Bazı özel durumlarda kadın doğumcular cinsel ilişkiyi kısıtlayabilir ya da yasaklayabilirler. Bu durumda dahi eşler birbirlerine yakın temas kurmalı ve birleşme dışı cinsel davranışlara yönelerek cinsel yakınlığı her zaman sürdürülmelidir. Birleşme olmaksızın sevişmek; dokunmalar, sarılmalar, öpüşmelerle çiftlerin birbirini uyarmasıyla, mastürbasyon ya da karşılıklı mastürbasyonlarla cinsel iletişim her zaman sürebilir.

Cinsellik konumuza başlamadan önce Kadın üreme organlarımızı anlatmakta fayda görmekteyim

Kadın üreme organlarının büyük kısmı vücut içinde yer alır. Üreme organlarımız dış ve iç üreme organları olarak ikiye ayrılır.

• Dış üreme organları ; büyük dudaklar, küçük dudaklar, bızır (klitoris) ve haznedir.
• İç üreme organlarımız: Rahim ,yumurtalık ve tüplerdir.

Haznede denilen vajinamız iç üreme organlarımızı dışarıya bağlayan kanaldır. Normal doğum sırasında genişleyerek bebeğin çıkmasına olanak sağlar. Cinsel ilişkinin gerçekleştiği yer burasıdır. Adet kanının dışarı aktığı yerdir.

Rahim yani uterus bebeğin gebelik boyunca taşıyan organdır. Bu organ her ay gebelik için hazırlanır, gebelik oluşmadığında rahmin iç yüzeyi soyularak adet kanaması olarak dışarı atılır.

Tüpler, yumurtalıklardan atılan yumurtayı rahime taşıyan kanallardır. Döllenme burada olur.

Yumurtalıklar,kadının yumurta hücreleri burada bulunur. Bu hücrelerden her ay biri olgunlaşıp tüplere atılır. Ayrıca kadınlık hormonları buradan salgılanır

Cinsel istek yaşamın her döngüsünde vardır. Ve canlılar için yaşam enerjisidir. Gebeliğin ilk 3 ayında cinsel istekte azalma olabilir. Bu dönemde yaşanabilen yorgunluk, uykuya meyil, bulantı kusma, kilo alımı, memelerde hassasiyet gibi nedenler cinsel isteği de azaltabilir. Kuşkusuz bu dönem geçicidir.

Gebeliğin 3. ve 6. ayları arasında genel yorgunluk ve uyku eğilimi geçer. Bu dönem fiziksel ve ruhsal olarak gebenin kendini en iyi hissettiği dönem olarak kabul edilir. Ve buna paralel olarak kadında cinsel istekte artış görülür. Cinsel organlara kan akımı artar, bu da uyarılma ve orgazm üzerine olumlu etkiler yapar (5).

Gebeliğin son 3 ayında ise cinsel istek yeniden azalabilir. Kadının kilo alması, yorgun hissetmesi, doğumla ilgili endişelerinin olması gibi sebeplerle cinsellik isteği olmayabilir.

Bir kadın gebeliği süresince hayatının en önemli psikolojik değişikliklerini yaşar. Gebelik döneminde ortaya çıkan değişiklikler ile kadın kendini farklı, beceriksiz, hantal, sakar ve çirkin hissedebilir. Bu değişimler sonucu kadının benlik saygısı azalabilir ve beden imajı olumsuz yönde etkilenebilir (6).

Gebelik döneminde kadınlar birçok rahatsızlık yaşayabilir ve her gebelik farklıdır. Bu dönemde yaşanılan rahatsızlıkların hormonal değişiklikler sonucu olduğu düşünülmektedir (7).

Bu dönemde gebe kadın ve büyüyen fetüsün önceliği nedeniyle baba adayının yaşadığı cinsel endişeler göz ardı edilebilmektedir. Erkeklerin de anneye ve bebeğe zarar verme endişesi ile cinsel ilişkiden uzak kalmayı tercih ettikleri görülmektedir.(8).

Yakın zamana kadar büyüyen karın ve fiziksel zorluklar nedeniyle gebelere son bir ayda cinsel birleşme önerilmemekteydi. Son yıllarda kadın doğum uzmanları herhangi bir tıbbi yasaklama yoksa doğuma kadar cinselliğin ve birleşmenin sağlıklı bir biçimde sürdürebileceği görüşünde birleşmektedirler.

Sağlıklı gebeliklerde cinsel ilişki düşük ve erken doğuma neden olmaz. Riskli gebelik durumlarında kadın doğum uzmanının görüşleri alınmalıdır.

Normal bir gebelikte cinsellik bebeğe ve annenin sağlığına hiçbir şekilde zarar vermez. Aksine cinsel yaşamın sağlıklı olarak sürdürülmesi, çiftin yakınlık hissinin devamı ruhsal açıdan anne ve baba adayının daha iyi hissetmelerini sağlayacaktır.

Bebeğe zarar gelebileceği inancı çiftlerin yetersiz bilgi ve yanlış inanışlarından kaynaklanmaktadır. En yaygın sorun çiftlerin hazne (vajina) ile rahimin (uterus) birbirinden farklı organlar olduğunu bilmemesidir (11). Bebek rahmin ve amnion sıvısının içinde rahat ve korunmalı bir ortamda gelişirken, cinsel birleşme vajinada gerçekleşmektedir.

Son yıllarda kadın doğum uzmanları herhangi bir tıbbi yasaklama yoksa doğuma kadar cinselliğin ve birleşmenin sağlıklı bir biçimde sürdürebileceği görüşünde birleşmektedirler.

Özellikle gebeliğin 2. trimester (2. üç aylık dönem)’inde cinsel organlara kan akımının artması, rahimin büyüyüp genişlemesi nedeniyle kadınlarda orgazm daha güçlü hissedilebilir.

Çiftin tercihleri dikkate alınmalıdır. Ancak büyüyen karına baskıyı azaltmak amacıyla kadının üstte olduğu ya da yan pozisyonlar önerilebilir.

Daha önceden tekrarlayan düşük öyküsü olan veya erken doğum yapan kadınlarda ilk 3 ayda hamilelikte cinsellik kısıtlanabilir. Bu yasak tehlikenin ortadan kalktığı kesin olarak saptanana kadar devam eder. Erkekte veya kadında teşhis edilmiş genital enfeksiyon varlığında da enfeksiyon tedavisi tamamlanıncaya kadar yasak konmalıdır. Riskli hamilelikler sınıfına giren, plasenta previa denen, çocuğun eşinin doğum kanalında önde gelmesi durumunda da kanamayı başlatma riski nedeni ile ilişkiden kaçınmak gerekir (12).

Birbirleriyle cinselliği konuşabilen, karşılıklı isteklerini dile getirebilen çiftler bu dönemi sağlıklı atlatırlar. Cinsellik konuşulmadığında, gebelikte oluşabilecek değişimlere dair bilgi de edinilmemişse cinsel soruna, evlilik ilişkisine dair sorunlar da eklenecek, tam da en çok ihtiyaç duydukları anda çiftler birbirinden uzaklaşacaktır.